بسمه تعالی

پس از طی ۴ دهه از عمر مبارک انقلاب اسلامی و پس از مجاهدت و ایثارگری چند نسل از جوانان این مرز و بوم، اینک در آغاز دوره ای جدید و عصری نو قرارگرفته ایم.

دوران گام دوم نقشه¬ای نو و نسلی جدید برای حرکت پرشتاب در مسیر جامعه پردازی و تمدن¬سازی می-خواهد.
نسلی جدید، برآمده از آرمان های متعالی اسلام و انگیزه‌های متراکم برای پیشرفت کشور، گردهم آمده اند تا بار دیگر کارآمدی خلاقیت و تعالی‌خواهی را به نمایش بگذارند.

امامت حضرت آیت¬الله خامنه¬ای و هدایت ایشان نسلی از جوانان را در مکتب انقلاب پرورانده است که به تصریح مکرر ایشان در عزم و اراده، در نیت و انگیزه و در دانش و تجربه آنچنان تعالی یافته¬اند که وضعیت امروز انقلاب را از نظر نیروی انسانیِ مستعد و کارآمد در وضعیتی به مراتب بهتر از گذشته و به تعبیری در قلّه استعداد و ظرفیت قرارداده است. از دیگر سو ایشان در طول دوران رهبری خود، آنچنان مکتب انقلاب را توسعه و تفصیل داده اند که امروزه ادعای حرف نوی انقلاب برای بشریت را به مرز الگوی پیشرفت بومی رسانده است.

این دو ظرفیت در کنار هم، افق « نظام اسلامی پیشرفته» را در برابر دیده همه ملت روشن کرده است.

زمان حاضر، زمان اجرایی کردن این آرمان و طی مسیر بر این صراط است. نسل جدید باید طرحی نو دراندازند، لیکن امید به آینده روشن بعنوان کلید اساسی همه ی قفل ها نیاز اصلی امروز و میدان نبرد جدی با دشمنان است؛ در شرایطی که هجمه سنگین دشمن با برخی بی مدیریتی ها و بعضاً ضعف های عملکردی مسئولین داخلی همراه گشته است و پیکان جنگ را بر القای بن بست و ناکارآمدی فشرده اند، باید معجزی موسوی بساط این تصویرسازی غلط ره برهم زده و راهی روشن، پرامید و انگیزه آفرین را پیش روی جامعه قرار دهد و بی شک نخستین مجاهدین برای طی این مسیر سیل « جوانان متعهد» کشور هستند؛
پس «برنامه ریزی جامعی» لازم است بر ای بهره گیری از همه این ظرفیت در مسیر نقش¬آفرینی موثر در همه زمینه¬هایی که با پیشرفت کشور مرتبط است. ابتدا باید لشکری از جوانان مومن و انقلابی به میدان آیند و آرمان پیشرفت همه¬جانبه را مطالبه کنند تا اراده عمومی را برای حرکت عمومی جامعه برانگیزانند.

میدان پیشرفت کشور گسترده است و برای غلبه بر موانع و سختی های مسیر، باید به گونه ای طراحی کرد تا همه ظرفیت های جبهه انقلاب اعم از ظرفیت های فکری، انسانی و مادی و … حول نقشه راه پیشرفت گردهم آیند. تجمع این ظرفیت ها به شرط به میدان آمدن جریان های مردمی محقق خواهد شد و به میدان آمدن مردم آماده رساندن آن ها در گرو همدل شدن و استفاده بردن از آن ها.

پس طراحی باید بر محور مردم شکل گیرد و این در شرایطی است که مردم درگیر مسائل مناطق خود و در عین حال ناظر ظرفیت ها و استعدادهای حول خود هستند؛ بنابراین باید مردم و ظرفیت هایشان را حول حل مسائل مناطق خود آن ها سامان داد.

پیشرفت جامع منطقه ای طرحی برای بهره گیری از ظرفیت مردم در مسیر حل مسائل مناطق است و «هسته های مردمی پیشرفت» پیشران های حرکت در این مسیر هستند که باید با عملکرد خود انگیزه و اراد مردم را برای حضور، مشارکت و نقش آفرینی در عرصه همه نیازها و اقتضائات حل مسائل فراهم آورند؛ هسته های پیشرفت ابتدائاً باید بتوانند تصویر و چشم انداز روشن و گویا از پیشرفت جامع منطقه خود ارائه دهند و سپس با تعیین اولویت و سنجش ظرفیت¬ها با مسائل درگیر شوند تا بتدریج ظرفیت¬های مردمی بیشتری را با خود همراه کنند.

ستاد راهبری پیشرفت جامع
«ستاد راهبری پیشرفت جامع» در راستای تحقق این ایده¬ی کلان، متولی طراحی برنامه¬ای جامع با عنوان «برنامه ملی هسته¬های مردمی پیشرفت» است.

این ستاد با همکاری جمعی از جریان‌های موصوف به «حلقه‌های میانی» تشکیل و دغدغه خود را در راستای اجتماعی سازی پیشرفت کشور با نخبگان و مدیران در میان گذاشت. همت جمعی نخبگان غیرحاکمیتی و برخی سازمان ها و نهادهای انقلابی و پیشرفت‌محور منجر به تشکیل یک ستاد مشترک با نام ستاد راهبری پیشرفت جامع شد. این ستاد با همکاری و پشتیبانی مردم دارای انگیزه، نخبگان انقلابی کشور و سازمان هایی نظیر ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیه‌الله، سازمان تبلیغات اسلامی، صدا و سیما، کانون ها و مؤسسات انقلابی که به نوعی در فرایند تحقق فعالیت های مصوب شراکت دارند، برنامه‌هایی را در سطح ملی و منطقه‌ای تعیین نموده است.

برنامه های عملیاتی ستاد راهبری پیشرفت جامع در سه بخش کوتاه مدت (۶ ماهه) و میان مدت (۱.۵ تا ۲ سال) و بلندمدت (۵ ساله) قابل تعریف هستند. این نوشتار به صورت اجمالی به تشریح برنامه های کوتاه مدت این ستاد پرداخته است.

اهداف و راهبردها
 دوره کوتاه مدت: تحول فضای گفتمانی کشور بر بنیان پیشرفت و عدالت
 دوره میان مدت: شکل دهی شبکه هسته های پیشرفت و آغاز عملیات بر اساس نقشه های پیشرفت منطقه‌ای
۱. الگوسازی و نمونه سازی ۳۰ نمونه هسته پیشرفت (نقشه پیشرفت جامع منطقه و نمونه هسته مردمی پیشرفت)
۲. مدل‌سازی حضور مردمی هسته ها و میدان سازی در عرصه های مختلف پیشرفت کشور (دانش-آموزی، دانشجویی، محله محور، مسجد محور و …)
 دوره بلندمدت: شکل دهی شبکه ملی پیشرفت

چشم انداز عملیاتی دوره کوتاه مدت

۱. تولد جریان جدید و خودجوش عمومی در کشور با محوریت هسته¬های جوان (هسته‌های پیشرفت منطقه‌ای) به همراه شکل‌گیری موج اجتماعی این جریان
۲. شبکه¬شدن هسته¬های پیشرفت منتخب در گستره کشور
۳. ایجاد هویت مستقل و قابل اعتنا (ایجاد برند) برای شبکه و راهبر آن (ستاد پیشرفت) در کشور
۴. ایجاد حساسیت در فضای نخبگان و مسئولین اصلی کشور به غرض پیگیری اخبار این جریان
۵. ایجاد حساسیت در فضای عمومی کشور نسبت به این جریان به غرض پیگیری اخبار و همراهی با شکل¬گیری هسته‌ ها و عملیات¬های آن
۶. تصویر این جریان در فضای عمومی چند ویژگی شاخص دارد:
• جوان بودن
• علمی بودن
• عملیاتی بودن
• امیدآفرین بودن
• درگیر بودن با مسائل منطقه¬ای (نه مسائل کلان ملی)
• فعالیت عملیاتی در میدان (نه مطالبه¬گری صرف و یا افشاگری و …)

با توجه به چشم¬انداز و ویژگی¬های بیان شده برای هسته¬های پیشرفت، روند عملیات ۶ ماهه ستاد پیشرفت جامع با محوریت درگیر نمودن هسته¬های پیشرفت به فعالیت¬های منطقه خود مبتنی بر نقشه پیشرفت منطقه¬ای تشریح شده است.

کلان‌برنامه‌های کوتاه مدت ستاد

۱. کمک به تدوین فرایندها و شاخص های مراکز و ساختارهای میدانی
فعالیت ها و مأموریت های تعریف شده در ستاد پیشرفت جامع، آنگاه به صورت بهینه محقق خواهند شد که فرایندها، رویه ها و ساختار درونی و ارتباطی ستاد پیشرفت جامع به درستی تعریف و در حال کار باشد. بدیهی است که با توجه به نوپا بودن ستاد پیشرفت و تعیین حدودی اختیارات و فعالیت های آن در ستاد اجرایی، کماکان نیاز به آزمون و خطا برای رسیدن به نقطه ثبات ستاد پیشرفت حس شود. به همین دلیل به صورت مستمر نسبت به الزامات ستادی و چابکی فرایندهای ستاد، فعالیت های تعریف می شود.

۲. بازتعریف ظرفیت های منطقه‌ای در کشور (فرصت محوری)
جمهوری اسلامی ایران به نسبت، جغرافیا، اقلیم، فرهنگ و هنجارهای بومی و سنتی، آداب دینی، بلوغ فناورانه، امنیت ملی و منطقه ای و … دارای ظرفیت هایی است که هر کدام به تنهایی توانمندی ایجاد زنجیره ارزش در مقیاس های مختلف را دارند. این زنجیره شامل ارزش افزوده اقتصادی، همکاری های راهبردی، اشتغال و کسب و کار پایدار، تثبیت جمعیتی و … است. نکته قابل توجه آن است که باید عرصه های فرصت محور که قابلیت بالفعل نمودن این زنجیره را دارا باشند، کشف، احصاء و نمایه‌سازی شوند تا بتوان بر مبنای فرصت های تعریف شده در این عرصه ها، عملیات هسته های پیشرفت را تعریف نمود.

۳. تعریف اجمالی نقشه پیشرفت منطقه ای
بسیاری از فعالیت های محقق شده در عرصه محرومیت زدایی و یا تعالی بخش هایی از جمهوری اسلامی، دارای ۳ آفت هستند: آفت نخست عبارت است از عدم تعیین نسبت این فعالیت ها با ادبیات انقلاب اسلامی و به طریق اولی عدم نسبت آنها با ادبیات پیشرفت. آفت دوم عبارت است از بخشی نگری و نقطه‌نگری در انجام فعالیت ها و مأموریت ها به گونه ای که تأثیرات مثبت و منفی یک اتفاق در هیچ مقیاسی بررسی نشده است. آفت سوم که ناشی از آفت دوم بوده عبارت است از سلیقه نگری در تعریف بسیاری از مأموریت ها و عدم اتکا به منابع پشتیبان مطالعاتی در فرایند تصویب پروژه ها؛
مبتنی بر این آفات طرح ستاد پیشرفت جامع، تعریف «نقشه های پیشرفت منطقه ای» است. این نقشه ها با ویژگی تعریف شده برای آنها، سعی بر آن دارند تا از افتادن در دام این ۳ آفت در فرایند تحقق مأموریت های تعریف شده برای یک منطقه مراقبت نمایند. نقشه پیشرفت منطقه ای به عنوان نقشه راه و طرح راهبردی هر منطقه برای ورود به عرصه های پیشرفت منطقه ای خواهد بود.
با توجه به الزام اشراف به منطقه و ظرفیت های آن، مسئول تدوین نقشه های پیشرفت منطقه ای، هسته های پیشرفت منتخب آن منطقه خواهند بود. و ستاد پیشرفت جامع صرفاً اسلوب و قالب تدوین نقشه را به این هسته ها خواهد داد.

۴. تعریف هسته پیشرفت و فعالیت های آن
علاوه بر الزام به استخراج نقشه های پیشرفت منطقه ای، باید تعریف درستی از یک هسته پیشرفت شکل بگیرد تا از طریق آن اولاً به شناسایی دقیق تر هسته های پیشرفت همت گماشت و ثانیاً حدود اختیارات و فعالیت ها و منابع لازم برای عملیات های تعریف شده هسته های پیشرفت به صورت شفاف مشخص شود.
هسته های پیشرفت، مسئول مستقیم تحقق نقشه های پیشرفت منطقه خودشان هستند و در عین حال باید به فرایند شبکه شدن خودشان در مقیاس جمهوری اسلامی کمک کنند.

۵. شناسایی الگوهای موفق
پس از فهم جایگاه و تعریف هسته های پیشرفت و نقشه های پیشرفت منطقه ای، باید نسبت به شناسایی الگوهایی که تا کنون -با ضریب خاصی- توانایی پیاده سازی فرایندهای مبتنی بر نقشه پیشرفت منطقه را داشته اند اقدام شود.
بدیهی است که این الگوها غیر از هسته های پیشرفت منتخب ۳۰ گانه در سراسر کشور هستند. این الگوها اولاً فعالیت موفقی را مبتنی بر ادبیات پیشرفت انجام داده اند اما لزوماً هسته پیشرفت نیستند. ثانیاً این الگوها به صورت بالقوه توانمندی تبدیل شدن به هسته های پیشرفت را دارند.

۶. مستندسازی (روندنگاری و تجربه نگاری) الگوهای موفق منتخب
پس از انتخاب الگوهای موفق، باید نسبت به ایجاد حوضچه دانش هر یک از آنها، اقداماتی شکل بگیرد. این اقدامات شامل: روند نگاری فعالیت ها، نحوه مواجهه با چالش ها و ظرفیت ها و همچنین مدیریت نهادی به نسبت فعالیت در قالب تجربه نگاری و سپس نمایه سازی داده های به دست آمده خواهد بود. این روند منجر به تبدیل دانش ضمنی هر الگوی موفق انتخاب شده به دانش صریح آن مجموعه خواهد شد.

۷. مدلسازی الگوهای منتخب
ایجاد مدل برای الگوهای منتخب به دو غرض انجام می شود. نخست به علت ایجاد قابلیت تعمیم و انتقال تجربیات از یک الگوی موفق به یک مجموعه با انگیزه و بااستعداد. دوم به علت ایجاد بستری مناسب برای حرکت الگوهای موفق در جهت تبدیل شدن آنها به یک هسته اجتماعی.

۸. زمینه سازی عملیات های زایشی
یکی از فعالیت های مهم ستاد پیشرفت در بخش کوتاه مدت، شناسایی آن دسته از عرصه های گلوگاهی است که در آنها الگوی موفقی کشف نشده است. این شناسایی به غرض ایجاد نمونه آزمایشگاهی از یک الگوی موفق در آن عرصه است. در نتیجه یکی از فعالیت های مهم ستاد جامع در طول عملیات کوتاه مدت، تولد نمونه های آزمایشگاهی از الگوهای موفق در عرصه های دارای خلاء الگو و هسته است.

۹. انتشار محصولات جبهه پیشرفت
یکی از فعالیت های مستمر ستاد پیشرفت در بخش عملیات های کوتاه مدت که با بخش عملیات های بلند مدت ستاد نیز ارتباط مستقیم دارد، انتشار مستمر کتابچه های دستی محصولات جبهه پیشرفت است. بر خلاف سیاست های رسمی و غیررسمی رسانه ای کشور، جریان پیرو ادبیات پیشرفت دارای تنوع و نشاط مناسبی است؛ تقریر آراء و نظرات این جریان می تواند کمک شایانی به حضور هر چه بهتر آنها در عرصه های اجتماعی نماید.

۱۰. رویداد نوآوری پیشرفت
این رویداد با هدف کشف، پایش و تنظیم آراء و ایده هایی است که با ادبیات پیشرفت، نسبت وثیقی داشته و در محیط عرصه های گلوگاهی فرصت‌محور قابل تعریف هستند. از طریق برگزاری این رویداد، کف هرم ظرفیت های پیشرفت دارای هویت مناسبی شده و سعی بر آن دارند تا عرصه های گوناگون پیشرفت نقش ایفا نمایند. بدیهی است که باید با ابزارهای گوناگون تربیتی و پرورشی، ایده های خلاق در این حوزه را تبدیل به الگوهای موفق و سپس تبدیل به هسته های پیشرفت نمود.
از سوی دیگر هدف از برگزاری این رویداد در سطح استان و ملی، ایجاد حساسیت بر روی ادبیات پیشرفت است. در ادامه خواهیم گفت که برآیند رویدادهای پیشنهادی در یک «اَبَررویداد/جشنواره کلان ملی» منعکس شده و منجر به ایجاد یک شوک گفتمانی در کشور خواهد شد.

۱۱. رویداد تولید و تدقیق ادبیات پیشرفت
این رویداد با هدف ارتباط گرفتن با حوزه و دانشگاه و نخبگان و به غرض نهادینه سازی گفتمان پیشرفت جامع ایجاد شده است. در این رویداد از طریق به خدمت گرفتن روحیه پژوهشگری این نهادها و افراد مرتبط با آن سعی بر آن است تا به بهانه غنی شدن ادبیات پیشرفت، موضوع پیشرفت به تفاهم با جامعه مخاطب که یک جامعه نخبگانی است برسد.

۱۲. تقدیر از روایت‌گران پیشرفت
این بخش نیز با هدف ترویج گفتمان پیشرفت اقدام به طبقه بندی موضوعات و گروه هایی می کند که در حوزه های مختلف هنری و فرهنگی سعی بر ایجاد فهم دقیق تر از پیشرفت داشته اند. بخش هایی مانند ساخت مستند، ساخت سریال، ساخت خبر، عکس، پوستر…

۱۳. شبکه پیشرفت
از به هم پیوستن هسته های پیشرفت (پیوستگی همگن مستمر متجانس) شبکه پیشرفت شکل خواهد گرد؛ اما به طور دقیق باید نسبت به معماری یک شبکه انسان محور و همچنین شیوه تأسیس شبکه، فعالیت های مطالعاتی و عملیاتی مختلف شکل داد.

۱۴. نهاد ملی تعالی و پیشرفت
نهاد ملی تعالی و پیشرفت به عنوان مرکز آموزش و توانمندسازی الگوهای موفق به غرض پرتاب آنها به مدار هسته های پیشرفت است. همچنین این نهاد به نسبت خلاء های موجود پژوهشی و پرورشی هسته های پیشرفت، اقدام به تعریف دوره های تعالی و توانمندسازی برای این هسته ها خواهد نمود.

۱۵. عملیات های میدانی
هسته های پیشرفت دو کارویژه مهم را در میدان عملیات دنبال می کنند. اولین کارویژه عبارت است از تعیین نقاط عملیاتی منطقه بر مبنای نقشه پیشرفت منطقه و آغاز عملیات بر اساس منابع و پیش نیازها. بدیهی است که هسته پیشرفت باید منابع و الزامات آغاز عملیات را از مجاری گوناگون پیگیری و محقق نماید و در این راستا ستاد پیشرفت نقش راهبر و تسهیلگر را ایفا می نماید. نباید این ذهنیت در فضای هسته های پیشرفت ایجاد شود که ستاد پیشرفت جامع به عنوان پشتیبان عملیات های پیشرفت، وظیفه دارد تا همه امکانات و منابع والزامات را برای آغاز عملیات های منطقه ای فراهم کند؛ یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی هسته های پیشرفت فراهم نمودن منابع و الزامات مورد نیاز عملیات های میدانی است.

۱۶. تشکیل شبکه های محلی و منطقه ای پیشرفت
کارویژه دوم هسته های پیشرفت، سازماندهی و تنظیم محیط پیشرفت منطقه است؛ در این کارویژه، هسته پیشرفت موظف است که الگوهای موفق، هسته های عمومی، هسته های اجتماعی و هسته های عازم منطقه خود را به گونه ای ساماندهی نماید که اولاً شبکه ای از هسته ها و الگوهای موفق در منطقه شکل بگیرد؛ هدف از این اقدام، بالا رفتن سطح شناخت هسته ها و الگوها از یکدیگر و هم افزایی در فرایند فعالیت های مبتنی بر ادبیات پیشرفت است. ثانیاً وظیفه هسته های پیشرفت منطقه ای، طراحی برنامه هایی است که با تحقق آنها، هسته ها و الگوها به مرحله بالاتری از سطوح پیشرفت دست یابند. به عبارت دقیق تر، در کارویژه دوم، هسته های پیشرفت موظف هستند در یک بازه زمانی، سطح هسته های عمومی را با لحاظ شاخص هایی، به سطح هسته های اجتماعی نزدیک کنند و به همین ترتیب هسته های اجتماعی را به هسته های عازم و هسته های عازم را به هسته های پیشرفت. این اتفاق در بستر یک شبکه مبتنی بر شناخت محقق خواهد شد.