مبانی خداشناختی و سعادت اجتماعی از نظر استاد میر معزی
حجت الاسلام و المسلمین سیدحسین میرمعزی استاد حوزه علمیه، فوق لیسانس اقتصاد و پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی است. ایشان با نقد اقتصاد لیبرالیستی و اندیشه لیبرالیسم به طور خلاصه تلقی لیبرالیسمی از خدا ـ استعاره «خدای ساعت ساز»ـ را اینگونه روایت میکند: لیبرالیسم معتقد به اصل دئیسم است. براساس فلسفه ى دئیسم، خداوند منشأ جهان هستى است و طبیعت را براساس قانونمندى هایى، چنان به وجود آورده است که به صورت خودکار به حیات خود ادامه می دهد. در این بینش، خداوند پس از خلقت، به هیچ وجه در امور جهان دخالت نمی کند؛ زیرا قوانین طبیعى که به وسیله ى آفریدگار در طبیعت گنجانده شده چنان امور را پیش می برد که بهترین وضعیت به وجود می آید البته قانونمندى ویژهى طبیعت نیست و قوانین معتبر جاودانى و جهانى بر کلیه ی پدیده های اجتماعی نیز مسلط است. در این فلسفه، خداوند مانند ساعت سازى است که پس از ساختن ساعت و راه اندازباش، آن را رها می کند. بدین ترتیب خداوند در چهره ى معمارى بازنشسته نمایان میشود؛ معمارى که پس از خلقت کنارى رفته، تنها به نظاره ى ساختمان با شکوهى که آفریده است، بسنده می کند. خداوند علت ایجاد و بقاى جهان است؛ هدایت تکوینى همهى موجودات و نیز هدایت تشریعى انسان به دست اوست. او روزى آفریده ها را به وسیله ی اسباب مادى و غیرمادى، تقدیر می کند. این تصویر از خداوند با تصویر معمار بازنشسته اى که لیبرالیسم از خدا ارائه می دهد، به کلى متفاوت است
میرمعزی مفهوم سعادت را تبیین و وضعیت مطلوب اجتماعی را ـ در چارچوب چهارگانه ی پارسونزی ـ ترسیم می کند: جامعه ای سعادتمند است، که در آن جامعه همه ى زمینه هاى ِ لازم حرکت همه ی افراد به سوى سعادت خود به مفهوم پیشین وجود داشته باشد. برای تبیین وضعیت مطلوب جامعه باید این زمینه ها در ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی احصا و تبیین شود؛ زمینه هایی از قبیل ایجاد زندگی گوارا برای همه، بالفعل نمودن قوایی که خداوند متعال در این طبیعت و جهان مادی قرار داده است، توسعه ی دانایی، رشد ایمان و باورهای دینی و غیره. این ها در حقیقت اهداف غایی نظام های چهارگانه فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند. اهداف میانی و عملیاتی نظامهای مزبور نیز باید متناسب با این اهداف غایی تعیین و تبیین شود.
او معتقد است می توان با مطالعه ى روایاتى که در تبیین وضعیت جامعه ى زیر فرمان حضرت مهدى)عج( وارد شده، خصوصیات جامعهى مدینه در زمان حکومت پیامبر)ص( و آیات و روایاتى که خصوصیات جامعه ى آرمانى اسلام را بیان می کند، ویژگىهاى جامعه ى سعادتمند را از دیدگاه اسلام ترسیم کرد. چنین جامعه ای دارای ویژگی های متعددی است که یکی از آنها برخورداری آحاد مردم از زندگی گواراست.
زندگی گوارا نتیجه ی فراهم آمدن عوامل و زمینه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مانند آن است. براساس آموزه های اسلامی، زندگی گوارا دارای پنج عنصر است: ۱- سلامتی؛ ۲- امنیت؛ ۳- وسعت روزی؛ ۴- روابط سالم اجتماعی؛ ۵- آسایش
لذا با مطالعه روایات موجود در اسلام به ویژگی های جامعه اسلامی در مسیر پیشرفت که قطب مخالف جامعه غربی و لیبرالیستی است پی برد. در هفته های پیش رو به بیان سایر اندیشه های ایشان نیز خواهیم پرداخت.
